Dyskomfort podczas przełykania, zaczerwienienie i ból gardła to pierwsze sygnały świadczące o możliwości złapania infekcji. Czy w takiej sytuacji warto udać się na pobieranie wymazu z gardła? Najczęściej tak, ale nie zawsze będzie to konieczne.
Lekarz rodzinny może zlecić wykonanie wymazu z gardła, ale nie zrobi tego w przypadku każdej osoby, która zgłasza się do niego z powyższymi dolegliwościami. Najczęściej decyzję o skierowaniu na takie badanie podejmuje wtedy, gdy podejrzewa u pacjenta infekcję bakteryjną. Celem wykonania posiewu z gardła jest możliwość określenia rodzaju bakterii atakującej gardło pacjenta oraz tego, na jaki antybiotyk jest podatna. Nie każdą bakterię zwalcza każdy antybiotyk, dlatego przeprowadzenie takiego badania jest tak ważne.
Czy lekarze chcieliby zlecać wykonanie wymazu z gardła każdej osobie?
Można przyjąć, że większość lekarzy chciałaby mieć możliwość zlecania wykonania posiewu z gardła prawie każdej osobie przychodzącej z objawami infekcyjnymi. Jest to związane głównie, z tym że takie badanie ma ogromną wartość diagnostyczną, nie jest bolesne i nie powoduje żadnych powikłań. Niestety, specjaliści mogą skierować pacjenta na bezpłatnie badanie w ramach NFZ tylko w ściśle określonych przypadkach. Na szczęście chorzy mają możliwość wykonania takiej diagnostyki we własnym zakresie – opłacając ją z prywatnych środków.
Wymaz z gardła – kluczowe informacje dla pacjenta
Pewnie wielu z nas niejednokrotnie w swoim życiu otrzymało receptę na antybiotyk w przypadku bólu gardła, bez wcześniejszego skierowania na wymaz. Jest to związane z tym, że na wyniki posiewu należy poczekać kilka dni, dlatego lekarze w większości przypadków samodzielnie wybierają antybiotyk, stosując się do rekomendacji. Często zaczynają leczenie od tzw. antybiotyków pierwszego rzutu o szerokim spektrum działania, czyli takich, które zwalczają najwięcej lub najczęściej występujące w przypadku infekcji gardła patogeny. Wybór zależy też od zaobserwowanego rodzaju infekcji gardła, jej objawów oraz innych symptomów chorobowych, które jej towarzyszą. Istotny jest także ogólny stan zdrowia pacjenta.
Należy pamiętać również o tym, że infekcja gardła, która początkowo była typowo wirusowa może wymagać w późniejszym czasie włączenia antybiotykoterapii do leczenia. Powód jest następujący – nadkażenia bakteryjnie.
Wymaz z gardła – cena
Ze względu na to, że nie zawsze lekarze wypisują skierowania na wykonanie wymazu z gardła w ramach NFZ, wielu pacjentów decyduje się wykonać takie badanie na własną rękę. Choć nie zawsze są ku temu wskazania. Ile kosztuje posiew z gardła prywatnie? Ceny są różne, zależne od miejsc, w których można je wykonać. Najczęściej koszt oscyluje w granicy od 30 do 50 złotych. Warto pamiętać, że przy identyfikacji jednego rodzaju bakterii cena jest najczęściej niższa.
Posiew z gardła może pozwolić zdiagnozować stany zapalne gardła i migdałków, wywołane przez bakterie oraz ocenić antybiotykowrażliwość patogenu. Jest szczególnie zalecany, gdy infekcja gardła się przedłuża, jest trudna do wyleczenia lub gdy pierwszy zastosowany antybiotyk sobie z nią nie poradził.
Posiew z gardła to ważne badanie, ponieważ pozwala zidentyfikować drobnoustroje chorobotwórcze oraz określić ich stopień wrażliwości na dany rodzaj antybiotyku (antybiogram).
Wymaz z gardła – wyniki, które powinny Cię zaniepokoić
Posiew z gardła z wynikiem dodatnim oznacza, że jesteśmy nosicielami danego rodzaju bakterii. Po rodzaju bakterii można także określić, na jaką chorobę cierpimy. Przykładowo, anginę ropną diagnozuje się, gdy posiew na Streptococcus pyogenes wyszedł dodatni. Najczęściej na wyniki wymazu z gardła musimy poczekać do 7 dni.
Inne najczęściej diagnozowane bakterie i odpowiadające im infekcje:
- Haemophilus influenzae – zakażenia układu oddechowego;
- Moraxella catharralis – nawracające zapalenie dróg oddechowych;
- Corynebacterium diphteriae – błonica;
- Staphylococcus aureus – gronkowiec złocisty (zapalenie płuc i mięśnia sercowego);
- Streptococcus pneumoniae – zapalenie zatok i opon mózgowych u małych dzieci.
Przed udaniem się na badanie należy pamiętać o tym, że zaleca się, aby było one wykonane na czczo lub przynajmniej na 3 godziny po posiłku. Nie zaleca się mycia zębów przed posiewem, ponieważ może to zaburzyć wyniki. Najczęściej nie wykonuje się badania także u osób, które aktualnie przyjmują antybiotyki lub dopiero co skończyły terapię. Badanie jest całkowicie bezbolesne, ale u niektórych, szczególnie wrażliwych osób może powodować odruch wymiotny.
Jak wygląda pobieranie wymazu z gardła?
Wbrew pozorom pobieranie wymazu z gardła nie jest nieprzyjemnym i trudnym zabiegiem. Trwa dosłownie kilka minut i polega na potarciu patyczkiem migdałków i tylnej ściany gardła, aby pobrać próbkę bytujących tam bakterii. Materiał umieszcza się na jałowej wymazówce i oddaje do diagnostyki.
Jeśli zastanawiasz się, kiedy zrobić wymaz z gardła, to najlepiej skonsultuj to ze swoim lekarzem. Choć to badanie zalecane głównie przy podejrzeniu zakażenia bakteryjnego, to w niektórych przypadkach może być także wykonywane w diagnostyce wirusologicznej zakażenia wirusem grypy.
Wymaz z nosa – najważniejsze informacje
W niektórych przypadkach lekarze zalecają pobranie wymazu nie tylko z gardła, lecz także nosa. Wtedy bardzo ważne jest, aby przed pobraniem materiału pacjent nie wydmuchiwał nosa ani nie stosował żadnych środków farmaceutycznych, jak krople do nosa czy leki w sprayu.
Jak bronić się przed infekcjami górnych dróg oddechowych?
Każdy z nas powinien dbać o swoje zdrowie. Najważniejsza jest zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu i przyjmowanie w okresie zimowym suplementów diety i leków wzmacniających odporność. Warto sięgnąć po leki zawierające w swym składzie wodny wyciąg z aloesu drzewiastego, pelargonię afrykańską czy jeżówkę purpurową, które wspomagają pracę układu odpornościowego. Równie istotne jest dbanie o przestrzeganie zasad higieny, czyli odpowiednie i częste mycie rąk (tzw. metodą chirurgiczną), unikanie przebywania w skupiskach ludzkich w okresach zwiększonej ilości zachorowań oraz szybkie reagowanie na początkowe objawy infekcji.
Pamiętajmy również o tym, że bez znaczenia czy to infekcja wirusowa, czy bakteryjna to ogromnie ważne jest właściwe wyleczenie choroby. Pójście do pracy po złagodzeniu pierwszych objawów nie jest najlepszym wyjściem, ponieważ w każdej infekcji największe zagrożenie dla naszego zdrowia i życia stanowią powikłania.
lek. Michał Dąbrowski