Aloes to roślina o dobroczynnym działaniu, którą możesz uprawiać w domu. Jej liście stanowią skarbnicę składników, które są cenne dla twojego zdrowia. Jest to jednocześnie niewymagająca roślina ozdobna, która może stanowić dodatek do aranżacji. Jednym z najpopularniejszych gatunków z rodziny aloesów, jakie uprawiamy w domach jest Aloe vera, zwany też aloesem zwyczajnym czy Aloe barbadensis. Jest on szeroko używany do produkcji kosmetyków czy suplementów diety. Natomiast w lecznictwie stosuje się aloes drzewiasty – Aloe arborescens, z którego produkowane są leki roślinne dostępne w aptekach. Jakie ma on właściwości lecznicze i co warto o nim wiedzieć?
Aloes drzewiasty – co to za roślina?
Aloes drzewiasty to roślina wiecznie zielona, która poza atrakcyjnym wyglądem ma również szereg właściwości leczniczych. Słowo aloe pochodzi prawdopodobnie od greckiego alsos, które oznacza gorzki, a to można wiązać z gorzkim smakiem soku z liści tej rośliny. Natomiast arborescens to w języku polskim drzewopodobny. Aloes liczy nawet do 400 gatunków, w tym ma formy krzewiaste, byliny, liany, jak i odmiany drzewiaste. Aloes drzewiasty był jednym z pierwszych aloesów, jakie trafiły do Europy z południowej Afryki i był z powodzeniem uprawiany. W naturze osiąga nawet do 6 metrów wysokości i ma postać krzewu. Jest on spotykany w Afryce południowej, zarówno w buszu, jak i na skalistych skarpach. Po raz pierwszy opisany został 1768 roku przez botanika – Philipa Millera. Aloes drzewiasty rośnie w klimacie ciepłym i deszczowym, w takich krajach jak Zimbabwe, Republika Południowej Afryki czy Mozambik. Jego liście przybierają barwę niebieskoszarą i zakończone są na brzegach kolcami. Wyjątkowego uroku nadaje roślinie kwiat, który może mieć nawet 40 cm szerokości, ale bardzo rzadko kwitnie on w warunkach domowych. Analogicznie jego łodyga może mieć do 30 cm grubości, co również nie jest osiągalne, jeśli aloes rośnie poza naturalnym środowiskiem. Wysokość rośliny uprawianej w doniczce z reguły nie przekracza 1 m.
Aloes drzewiasty – uprawa
Aloes drzewiasty nie jest szczególnie wymagający pod względem uprawy, ale jeśli chcesz, żeby roślina ładnie się rozwijała, to musisz zapewnić jej odpowiednie warunki. Przede wszystkim w polskim klimacie nie ma możliwości uprawiania aloesu drzewiastego na zewnątrz – ze względu na temperaturę, w grę wchodzą wyłącznie pomieszczenia. Nie jest to roślina, która wymagać będzie od ciebie szczególnego zainteresowania – jest ona odporna na zaniedbania. Przede wszystkim aloes drzewiasty nie wymaga częstego podlewania, szczególnie dotyczy to okresu od listopada do lutego. Jeśli przesadzisz z wodą, to korzenie rośliny zaczną gnić, a na liściach pojawią się plamy. Najlepiej, żeby aloes drzewiasty ustawiony był przy dużym oknie, szczególnie zimą, gdyż potrzebuje on wiele światła. Jeśli będzie ustawiony w cieniu, to straci swoje walory ozdobne. Co istotne, zimą powinien stać w pomieszczeniu, w którym nie będzie bardzo ciepło – najlepiej żeby temperatura nie przekraczała 12 stopni Celsjusza. Jeśli zapewnimy mu takie warunki, to jest szansa, że będzie on mógł zakwitnąć na wiosnę.
Aloes drzewiasty w naturze żyje zimą w temperaturze do 20 stopni Celsjusza. Najlepiej podlewać go dopiero wtedy, kiedy widzisz, że ziemia jest już wyraźnie sucha. Roślina ta nie wymaga szczególnej gleby. Możesz zastosować ziemię przeznaczoną dla sukulentów i kaktusów, czyli piaszczystą i gliniastą. Pamiętaj, że roślina aloes drzewiasty szybko rośnie, dlatego przygotuj się na to, że czeka cię nawet wielokrotne jego przesadzanie. Zachowaj przy tym szczególną ostrożność, gdyż korzenie aloesu nie łatwo się regenerują. W Polsce jedyna szklarniowa uprawa aloesu drzewiastego znajduje się w Klęce, gdzie aloesy kwitną co roku na przełomie stycznia i lutego.
Aloes drzewiasty – właściwości lecznicze
Właściwości prozdrowotne aloesów znane są od tysiącleci. Natomiast do rozwoju wiedzy o aloesie drzewiastym przyczyniły się w głównej mierze 2 osoby. W 1935 r. prof. Fiłatow po raz pierwszy opisał biostymulujące działanie specjalnie przygotowanego wyciągu z aloesu drzewiastego, kolejne prace już po II wojnie światowej prowadził prof. Muszyński. W ich efekcie w 1957 r. po raz pierwszy w Polsce został zarejestrowany lek zawierający jako substancję czynną wodny wyciąg ze świeżych liści aloesu drzewiastego. Lek ten znajduje się do tej pory na rynku, co świadczy o jego popularności i zadowoleniu pacjentów z efektów leczenia aloesem drzewiastym.
Skład chemiczny aloesu drzewiastego jest zróżnicowany. Występują w nim substancje białkowe jak: glikoproteiny, polipeptydy i enzymy, polisacharydy (w tym śluzy) oraz związki mineralne.
Leki na bazie aloesu drzewiastego wskazane są głównie do leczenia stanów zapalnych górnych dróg oddechowych, czyli różnego rodzaju infekcji o podłożu wirusowym i bakteryjnym, również tych przewlekłych lub nawracających. Leki te wspierają naturalny system odpornościowy organizmu, stymulując go do efektywniejszej walki z zarazkami, dzięki czemu organizm szybciej wraca do zdrowia. Stosowane w cyklach wspierają układ immunologiczny, uodparniając go na kolejne ataki wirusów i bakterii.
lek. Michał Dąbrowski