Angina to ostre zapalenie gardła i migdałków. Choroba ta zaliczana jest do powszechnych – statystycznie 90 proc. ludzi przechodzi ją przynajmniej raz w życiu. Z infekcją najczęściej do czynienia mają dzieci, ale może na nią zapaść każdy, bez względu na wiek. Jakie są przyczyny anginy, czym się ona objawia i w jaki sposób należy ją leczyć?
Angina paciorkowcowa – przyczyny
Za rozwój anginy z reguły odpowiadają wirusy, takie jak rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, EBV, Coxsackie, Herpes simplex oraz wirusy grypy i paragrypy – są one przyczyną od 70 do 90 proc. przypadków infekcji. Natomiast anginę paciorkowcową wywołują paciorkowce z grupy A, B, C, G, gronkowce oraz bakteria Haemofilus influenzae. Przyczyną anginy mogą być również grzyby lub pierwotniaki, ale są to dosyć rzadkie przypadki. Angina paciorkowcowa występuje najczęściej w sezonie infekcji, czyli jesienią, zimą i wczesną wiosną. Z reguły zapadają na nią dzieci w wieku od 3 do 15 lat. Zakażenie najczęściej rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Pierwsze symptomy choroby pojawiają się po 2–5 dniach od zainfekowania. Jeśli chory rozpocznie leczenie odpowiednio dopasowanym antybiotykiem, już po mniej więcej dobie przestaje zarażać. W przypadku anginy paciorkowcowej mało prawdopodobne jest zakażenie się poprzez kontakt z przedmiotami, których dotykała osoba chora. Statystycznie ryzyko zarażenia się od chorego członka rodziny wynosi 25 proc.
Choroba może się także ujawnić u osoby, która jest bezobjawowym nosicielem Streptococcus pyogenes, według szacunków może nimi być 12–23 proc. dzieci i około 5 proc. dorosłych.
Choć najczęściej infekcja pojawia się w okresie największych zachorowań, to anginą paciorkowcową można się zarazić również latem. Wystarczy wyziębić organizm w czasie upalnych dni.
Ze względu na miejsce występowania infekcji wyróżniamy:
- anginę migdałka podniebiennego,
- anginę migdałka gardłowego,
- anginę migdałka językowego.
Angina paciorkowcowa – objawy
Choroba rozpoczyna się nagle. Od razu możesz być osłabiony, najczęściej pojawia się również gorączka. Objawy, jakie mogą wystąpić to:
- intensywny ból gardła i problemy z przełykaniem,
- wysoka gorączka,
- uczucie osłabienia,
- powiększenie szyjnych węzłów chłonnych,
- nudności i wymioty,
- pojawienie się na migdałkach nalotu włóknikowego, a nawet ropnej wydzieliny.
Angina paciorkowcowa ma zdecydowanie bardziej gwałtowny i intensywny przebieg niż wirusowa. O ile anginę wirusową możesz pomylić ze zwyczajnym przeziębieniem, to nie ma takiej możliwości w przypadku anginy paciorkowcowej. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości odnośnie rodzaju infekcji, z jaką się zmagasz, to koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Objawem, który może szczególnie wskazywać na infekcję bakteryjną jest biały lub żółtawy nalot na migdałkach, ale możliwe jest też, że zmiana ta nie będzie widoczna. Nalot pojawia się w pierwszej fazie choroby, wtedy też migdałki są powiększone i przekrwione. Pamiętaj jednak, że nalot może towarzyszyć również innym infekcjom, takim jak błonica czy zakażenie grzybicze.
Jeśli objawy infekcji nie wskazują jednoznacznie na anginę paciorkowcową, to lekarz może zalecić wykonanie testu na obecność paciorkowców w gardle. Wynik takiego testu poznasz w ciągu kilku minut. Pamiętaj jednak, że możesz być nosicielem paciorkowca, a angina może być wywołana przez inną bakterię, zatem również i wynikowi takiego testu nie do końca można zawierzyć.
Angina paciorkowcowa – leczenie
Być może słyszałeś, że anginę należy leczyć antybiotykami – nie jest to prawda. Jeśli przyczyną infekcji są wirusy, to zastosowanie antybiotykoterapii nie przyniesie żadnych efektów. Natomiast w przypadku anginy paciorkowcowej zastosowanie antybiotyku jest jak najbardziej wskazane. Przede wszystkim jednak nie oznacza to, że możesz przyjąć resztę antybiotyku, który został ci po leczeniu ostatniej infekcji. Musi to być lek odpowiednio dopasowany. Dobrze dobrana antybiotykoterapia może zapobiec większości powikłań, uchronić przed gorączką reumatyczną i spowodować, że chory w ciągu doby od rozpoczęcia kuracji przestanie zarażać. Antybiotykiem polecanym na anginę paciorkowcową jest penicylina. Zastosowanie innego leku powinno być wdrożone wówczas, gdy okaże się, że chory jest uczulony na wspomniany. Uwaga: po rozpoczęciu leczenia należy stosować antybiotyk przez 10 dni lub zgodnie z zaleceniami lekarza. To, że objawy infekcji ustępują, nie oznacza, że można zaniechać dalszego leczenia. Jest to bardzo ważne przede wszystkim dlatego, że jeśli nie zwalczysz wszystkich przyczyn infekcji w organizmie, to szybko możesz zachorować ponownie. W czasie choroby zostań w domu – nie musisz cały czas leżeć w łóżku, ale nie przemęczaj się i odpoczywaj. Staraj się unikać kontaktu z innymi domownikami, żeby ich nie zarazić.
Podczas leczenia anginy paciorkowcowej przestrzegaj następujących zasad:
- Pij dużo wody – przy wysokiej gorączce łatwo możesz się odwodnić.
- Unikaj potraw gorących i pikantnych, staraj się stosować półpłynną dietę.
- Reaguj na pojawiające się objawy.
- Nie przegrzewaj ani nie wyziębiaj organizmu.
- Wietrz pomieszczenia, w których przebywasz.
W przypadku większości pacjentów gorączka ustępuje w ciągu od 3 do 5 dni, a ból gardła po 7 dniach. Jeśli odpowiednio wcześnie zostanie podany antybiotyk, to czas trwania dolegliwości powinien się skrócić. Dodatkowo maleje również ryzyko powikłań w postaci zapalenia ucha i zatok czy też gorączki reumatycznej. Kolejnym plusem jest to, że krócej będziesz zarażać. Mimo wprowadzenia antybiotykoterapii, w dalszym ciągu należy stosować leczenie objawowe, dzięki któremu dolegliwości związane z infekcją nie będą tak uciążliwe. Efekt może przynieść:
- Odpoczynek – w czasie infekcji i antybiotykoterapii nie powinieneś być tak samo aktywny jak na co dzień. W miarę możliwości odpoczywaj jak najwięcej. Złym rozwiązaniem jest pójście do pracy czy szkoły, gdzie możesz zarazić innych i sam zapaść na kolejne infekcje.
- Leki z aloesu drzewiastego dostępne w aptece – wspomagają nasz system immunologiczny do aktywnej walki z wirusami i bakteriami.
- Leki ziołowe do płukania gardła. Polecane są mieszanki takich ziół jak: rumianek, tymianek, szałwia, arnika, tatarak, kora dębu, mięta pieprzowa. Płucz gardło przygotowanym roztworem kilka razy dziennie.
- Leki przeciwbólowe – możesz skorzystać z medykamentów dostępnych bez recepty, ale lekarz prawdopodobnie zapisze ci wszystkie niezbędne farmaceutyki. Pamiętaj, że angina paciorkowcowa wymaga wizyty u lekarza.
lek. Michał Dąbrowski