Ból gardła jest dolegliwością, która może mieć wiele przyczyn. Choć kojarzy się przede wszystkim z przeziębieniem, to może się pojawić również przy wielu innych chorobach, takich jak angina, ospa, odra, a nawet przy chorobach nerek i zapaleniu dziąseł. Co zrobić, jeśli zaczniesz odczuwać mocny ból gardła? Jak go zatrzymać? Jakie są najskuteczniejsze sposoby na tę dolegliwość?
Infekcja gardła – czym się objawia?
Najczęściej ból gardła jest wczesnym objawem przeziębienia, ale jak już wspomnieliśmy, może być również symptomem wielu innych chorób. Szacuje się, że nawet 80 proc. przypadków infekcji gardła wynika z działania wirusów. Chorobie towarzyszy uczucie pieczenia, drapania czy kłucia w gardle, co utrudnia mówienie i spożywanie pokarmów. Dodatkowo, pojawiają się inne dolegliwości, takie jak bóle głowy, mięśni czy podwyższona temperatura.
Ból gardła postępuje bardzo szybko. Nawet jeśli po przebudzeniu czułeś się bardzo dobrze, to po południu mogłeś już odczuwać drapanie w gardle, które wieczorem stało się jeszcze bardziej uciążliwe. Do zarażenia może dojść wszędzie, ale szczególnie w przestrzeni publicznej, np. w środkach komunikacji miejskiej, markecie, szkole czy pracy. Na infekcje narażeni jesteśmy przede wszystkim wtedy, gdy mamy obniżoną odporność organizmu. Przyczyn tego może być wiele – m.in. zmęczenie, niewyspanie, nieodpowiednia dieta, wychłodzenie lub przegrzanie organizmu.
Oto, co może wywoływać ból gardła:
- ospa wietrzna,
- odra
- szkarlatyna,
- choroby przemiany materii,
- palenie papierosów,
- angina,
- stan zapalny gardła,
- infekcja wirusowa,
- zapalenie dziąseł,
- próchnica,
- ropień zęba,
- choroby nerek.
Ból gardła – jak leczyć?
Ból gardła i gorączka, a także inne dolegliwości związane z infekcjami mogą pojawić się nie tylko jesienią i zimą, ale również latem. Dlaczego? Gdyż upał i gwałtowne skoki temperatury sprzyjają obniżaniu naszej odporności. Ból gardła należy do chorób samoograniczających się, co oznacza, że z czasem słabnie i ustępuje, ale nie zawsze tak jest. Bywa, że nieleczona infekcja może doprowadzić do poważnych powikłań. Dlatego tak ważne jest reagowanie od razu, kiedy zauważymy pierwsze objawy stanu zapalnego. Dodatkowo, jeśli będziesz działać, to złagodzisz ból gardła.
Nawet ostry ból gardła może oznaczać infekcję, z którą twój organizm sam sobie poradzi, ale lepszym rozwiązaniem jest zapewnienie mu odpowiednich warunków do walki z chorobą. Oto, co warto robić, kiedy zauważysz pierwsze objawy choroby:
- nie podnoś głosu, ale też nie mów szeptem, gdyż w ten sposób możesz spotęgować ból. Unikaj dymu papierosowego, kofeiny i alkoholu – mogą one działać wysuszająco i podrażniać gardło.
- płucz gardło ciepłą, słoną wodą – jest to dobre rozwiązanie w walce z wirusami i bakteriami.
- stosuj tabletki lub pastylki do ssania – kupisz je w aptece bez recepty. Mają one zróżnicowany skład. Mogą łagodzić ból, koić podrażnioną śluzówkę, działać przeciwzapalnie i bakteriobójczo.
- pij herbatę z miodem, cytryną, sokiem malinowym, a także napary z rumianku, lipy czy czarnego bzu.
- rób ciepłe okłady na szyję.
Zapalenie gardła – rodzaje
Objawy stanu zapalnego gardła są najczęściej zbliżone. Symptomy zależą od rodzaju infekcji:
- wirusowe zapalenie gardła – w przypadku infekcji wirusowej chory może mieć podwyższoną temperaturę, a błona śluzowa jego gardła może być zaczerwieniona, przekrwiona czy rozpulchniona. Pieczenie, drapanie i kłucie w gardle to symptomy choroby. Najczęściej infekcja ta nie jest groźna, ale u małych dzieci może się przerodzić w poważniejsze schorzenia, np. zapalenie płuc, oskrzeli czy ucha środkowego. W przypadku, gdy ból nie ustępuje, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.
- bakteryjne zapalenie gardła – infekcji bakteryjnej towarzyszyć mogą poważniejsze objawy niż wirusowej. Znacznemu powiększeniu ulegają węzły chłonne szyjne i migdałki, pojawić się może również gorączka dochodząca do 40 stopni Celsjusza. Z reguły choroba wymaga wprowadzenia terapii antybiotykowej. Konsekwencje zakażenia bakteryjnego mogą być poważne – może ono doprowadzić do zapalenia płuc czy oskrzeli, a niedoleczona infekcja może wiązać się z powikłaniami, m.in. chorobami serca czy stawów.
- grzybicze zapalenie gardła – dochodzi do niego rzadko, a jego przyczyną jest Candida albicans, czyli grzyb z rodzaju drożdżaków. Infekcji towarzyszy poranny kaszel z odkrztuszaniem galaretowatej wydzieliny. Chory może mieć wrażenie, jakby w jego gardle znajdowało się ciało obce.
Zarówno wirusowe zapalenie gardła, jak i pozostałe infekcje mają dosyć zbliżone objawy. W jaki sposób zatem możesz sprawdzić, jakie podłoże ma twoja choroba? Lekarz może cię skierować na test CRP, ale możesz go również zrobić bez skierowania od specjalisty. Jeśli okaże się, że CRP wynosi powyżej 10 mg/l, to będzie to sygnalizowało stan zapalny. W przypadku infekcji bakteryjnej CRP może się podwoić w ciągu kilku godzin. Jeśli pojawił się ból gardła, a test CRP daje wynik w normie, to oznacza, że doszło do infekcji wirusowej. Jak długo poczekasz na wynik testu? Możliwe, że otrzymasz go po kilku minutach, ale może być też tak, że dopiero po kilku godzinach. Jego rezultat to ważna wskazówka dla lekarza, który na tej podstawie określi, jakie lekarstwa przepisać choremu.
Zapalenie gardła a angina
Angina to infekcja bakteryjna gardła, która dotyczy przede wszystkim przedszkolaków i uczniów do 15. roku życia. Anginą nie jest wirusowe zapalenie gardła. Typowe cechy bakteryjnej anginy paciorkowcowej to:
- nagłe pojawienie się dolegliwości.
- brak objawów charakterystycznych dla infekcji wirusowej, takich jak: chrypka, kaszel, nieżyt nosa, biegunka.
- silny ból gardła i problemy z przełykaniem.
- zaczerwienienie i obrzęk migdałków podniebiennych z nalotami włóknikowymi w kryptach.
- wysoka gorączka powyżej 38 stopni Celsjusza.
Szybkie rozpoznanie infekcji jest ważne dla ewentualnego rozpoczęcia terapii antybiotykowej, dzięki której możesz ustrzec się od poważnych powikłań.
Zioła na ból gardła
W celu złagodzenia objawów bólu gardła możesz również zastosować zioła. Uśmierzyć ból gardła pomogą ci zarówno gotowe preparaty, które kupisz w aptece bez recepty, jak i specyfiki z ziół i roślin, które przygotujesz samodzielnie w domu. Ulgę mogą ci przynieść:
- czosnek – zawiera związek o nazwie allicyna, który działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Aby złagodzić ból gardła i wzmocnić odporność, wypij miksturę składającą się z mleka, masła, miodu i czosnku.
- rumianek pospolity, nagietek lekarski czy szałwia lekarska – działają przeciwzapalnie i są szeroko stosowane do płukania gardła i jamy ustnej w infekcjach i stanach zapalnych jamy ustnej i gardła.
- gotowe produkty na bazie aloesu drzewiastego, pelargonii afrykańskiej czy jeżówki purpurowej, które wzmacniając układ immunologiczny wspierają go w walce z patogenami.
- porost islandzki, prawoślaz lekarski i babka lancetowata – działając osłaniająco na błonę śluzową jamy ustnej i gardła łagodzą podrażnienia
lek. Michał Dąbrowski