Chrypka to jeden z częstych objawów przeziębienia, ale jej przyczyny mogą być różne. Może ona towarzyszyć także innym infekcjom, ale również pojawić się u osób, które, np. ze względu na wykonywaną pracę, muszą bardzo dużo mówić. Główne objawy chrypki to zmiana barwy głosu, a także pieczenie i drapanie w gardle. Co jeszcze warto wiedzieć o chrypce i jak sobie z nią radzić?
Co to jest chrypka?
Chrypka to zmiana głosu będąca wynikiem nieprawidłowych drgań w gardle. Objawia się ona odmienioną – szorstką i matową barwą głosu – a także suchością w jamie ustnej. Jest to dolegliwość, z którą większość dorosłych zmaga się przynajmniej raz do roku. Z reguły nie jest ona powodem do niepokoju, ale warto poczynić kilka kroków, żeby się jej pozbyć. Wyróżniamy:
- Długotrwałą chrypkę – jej przyczyną może być długotrwałe nadwyrężenie aparatu głosowego. Przewlekła chrypka szczególnie często pojawia się u nauczycieli. Cierpi na nią nawet 40 proc. z nich. Skutkiem przewlekłej chrypki mogą być przerostowe lub zanikowe zmiany w strukturach głosowych.
- Krótkotrwałą chrypkę – może wystąpić np. na skutek nadwyrężenia strun głosowych, zaczerpnięcia zimnego powietrza albo towarzyszyć przeziębieniu. Najczęściej nie jest to powód do niepokoju. Dopiero utrzymująca się chrypka, która nie ustępuje przez minimum 4 tygodnie, powinna być skonsultowana ze specjalistą, który zleci odpowiednie badania.
Chrypka – przyczyny
Przyczyn chrypki może być wiele. Wśród nich:
- Palenie papierosów i zanieczyszczenia powietrza – bardzo często palacze mają delikatnie odmieniony głos lub chrypkę. Takie same objawy mogą dotyczyć osób, które zamieszkują miejsca, gdzie powietrze jest zanieczyszczone.
- Zapalenie krtani – chrypka może mu towarzyszyć. Możliwe przyczyny takiego zapalenia to m.in. infekcja wirusowa lub bakteryjna, alergia, wdychanie spalin czy pyłów.
- Nadmierne obciążenie strun głosowych – jeśli bardzo dużo mówimy lub śpiewamy, w dodatku głośno, to narażamy nasze struny głosowe na nadmierny wysiłek. Efektem będzie chrypka, ale najczęściej wystarczy, że damy odpocząć strunom głosowym i dolegliwość szybko ustąpi.
- Obrzęk fałdów głosowych – może się pojawić np. w przebiegu uogólnionej reakcji alergicznej.
- Schorzenia mięśni – np. miastenia, jedna z chorób autoimmunologicznych.
- Refluks żołądkowo-przełykowy.
- Niedoczynność tarczycy.
- Przeziębienie – chrypka może być jedną z dolegliwości, które towarzyszą infekcji.
- Uszkodzenie fałdów głosowych – dojść do niego może np. w wyniku napromienienia.
- Guzy w obrębie krtani.
Jak już wiesz, chrypka nie jest objawem wyłącznie przeziębienia – jej przyczyną może być inna, poważniejsza infekcja. Dlatego tak istotne jest, żeby twój stan ocenił lekarz. Z pomocy specjalisty skorzystaj również, jeśli zauważysz w wykrztuszanej wydzielinie krew, masz trudności z oddychaniem i połykaniem bądź wykryłeś guza na szyi.
Jeśli przyczyną chrypki jest przeziębienie lub zapalenie krtani, wówczas sięgnij po leki na chrypkę – możesz zażywać farmaceutyki dostępne bez recepty, które łagodzą objawy chrypki, takie jak leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Możesz też wybrać lek z aloesu drzewiastego, witaminy C i aronii – syrop dostępny w aptece, który posiada właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe oraz dodatkowo wzmacnia nasz układ immunologiczny.
Jeśli jednak nie ma podstaw, by stwierdzić, że dolegliwość wiąże się z poważną infekcją, to wówczas na chrypkę i suchość w gardle może pomóc zastosowanie się do kilku zasad:
- Pozwól odpocząć strunom głosowym – ogranicz swoją aktywność, unikaj głośnego mówienia, żeby struny głosowe mogły wrócić do formy.
- Zrezygnuj z napojów, które podrażniają śluzówkę – unikaj kawy i herbaty, a także pij letnie płyny.
- Nie pal papierosów i nie przebywaj w zadymionych pomieszczeniach.
- Pij dużo wody – w ten sposób nawilżysz błony śluzowe.
- Nie szepcz – szept ma negatywny wpływ na wiązadła głosowe.
- Nawilżaj powietrze w pomieszczeniach, w których przebywasz, szczególnie zimą.
- Nie pij alkoholu – odwadnia organizm.
- Oddychaj nosem w czasie leczenia – żeby był on odpowiednio drożny, możesz wykonać inhalację lub skorzystać z preparatów, które zmniejszają objawy nieżytu nosa.
- Ogranicz ostre przyprawy.
- Zjedz smażone jabłko – umyj duże jabłko, obierz ze skórki i pokrój w plastry. Posyp je dużą ilością cukru, usmaż i spożyj – powinno to przynieść ci ulgę.
- Rób inhalacje – wykorzystaj do tego np. kwiaty rumianku, które kupisz w aptekach i sklepach zielarskich. Wystarczy zalać je gorącą wodą, a następnie wdychać unoszącą się parę – dzięki temu udrożnisz drogi oddechowe.
- Pij sok z kiszonej kapusty – do ¾ szklanki soku z kapusty dodaj 2–3 łyżeczki miodu. Całość wymieszaj i pij kilka razy dziennie.
- Płukanka z soli – do szklanki ciepłej wody należy dodać 2 łyżeczki soli kuchennej, a następnie całość wymieszać aż sól się rozpuści. Płucz taką płukanką gardło do 3 razy dziennie. Pamiętaj, żeby nie robić tego częściej, gdyż możesz doprowadzić do podrażnienia.
- Mleko z miodem – może przynieść znakomity efekt w przypadku chrypki. Do gorącego mleka wystarczy dodać łyżeczkę miodu i wypić taki napój.
Chrypka alergiczna
Przyczyną chrypki może być również alergia, a dokładnie kontakt z alergenem. W takim przypadku większość opisanych metod nie przyniesie efektu, za to sprawdzą się leki antyhistaminowe. Dobre rezultaty może też przynieść nawilżanie powietrza oraz picie kisielu z siemienia lnianego. Jeśli podejrzewasz, że przyczyną chrypki jest alergia, to koniecznie skorzystaj z konsultacji z alergologiem. Może on zlecić testy, które wykażą, na co jesteś uczulony. Może również zaproponować leki, dzięki którym nie będziesz reagować chrypką na kontakt z alergenem lub skala dolegliwości będzie mniejsza.
lek. Michał Dąbrowski