Wczesną wiosną czy w sezonie grypowym bardzo łatwo o osłabienie organizmu. Co oznaczają objawy, takie jak dreszcze, osłabienie mięśni czy brak siły w nogach i jak przywrócić organizm do pełnej sprawności?
Kiedy najczęściej organizm jest osłabiony?
Osłabienie w wyniku przeziębienia czy zatrucia jest jak najbardziej naturalne. Jeśli jednak zdarza się więcej niż kilka razy do roku, warto przyjrzeć się bliżej organizmowi i zastanowić się, z czego wynika jego ciągłe osłabienie. Inne sytuacje, w których trzeba się liczyć z trwającym kilka dni rozbiciem, to:
- czas pylenia drzew w przypadku alergików,
- osłabienie organizmu po antybiotyku,
- stres – osłabienie organizmu przed ważnym egzaminem czy zmianą pracy jest czymś naturalnym,
- po dużym lub długotrwałym wysiłku fizycznym.
Typowe objawy osłabienia organizmu
Najczęściej osłabienie organizmu objawia się:
- brakiem siły,
- osłabieniem mięśni,
- sennością,
- brakiem sił w nogach,
- zawrotami głowy,
- uczuciem rozbicia,
- poczuciem „niezdolności do działania”,
- zimnymi potami.
Na osłabienie organizmu: leki, minerały i witaminy?
Zastanawiając się nad przyczynami osłabienia, warto zbadać poziom składników mineralnych w organizmie, ze szczególnym uwzględnieniem, takich jak:
- witamina C,
- witaminy z grupy B,
- wapń,
- magnez,
- kwasy omega.
Nieprawidłowo zbilansowana dieta często jest przyczyną niedoborów, a te mogą skutkować osłabieniem organizmu.
W prasie czy na portalach często można przeczytać tzw. złote rady odnośnie walki z osłabieniem. Najczęściej opierają się na jednym składniku, np. koenzymie Q10 czy wapniu. W rzeczywistości do zachowania homeostazy organizmu potrzeba więcej niż jednego składnika.
Nie jest też prawdą, że dieta oparta na jednym, konkretnym produkcie czy grupie produktów (np. tylko białko lub wyłącznie kiszonki) jest „najzdrowsza”. W rzeczywistości do zachowania zdrowia niezbędna jest różnorodna dieta. Obecnie na fali źle pojmowanego zdrowego stylu życia zdarza się wręcz, że do gabinetów zgłaszają się niedożywione, skrajnie osłabione osoby, które zawdzięczają to wprowadzonym głodówkom czy dietom wykluczającym.
Superfoods a osłabienie organizmu
Niedobory są równie groźne jak hiperwitaminoza, a o nią łatwo, przyjmując składnik bez konsultacji z lekarzem. Dlatego zamiast sięgania po modne składniki o jednotorowym działaniu, lepiej starać się kompleksowo wzmocnić organizm za pomocą superfoods. Niezależnie, czy te rodzime, jak pietruszka czy szpinak, czy zagraniczne, jak aloes czy chlorella, mają szansę w naturalny sposób wzmocnić organizm od środka. Najlepiej, by były to produkty fitoterapeutyczne zgodne z listą Europejskiej Agencji Leków, a więc bezpieczne dla organizmu i dobrze przebadane. Lepiej natomiast nie sięgać po przypadkowe suplementy, które mogą poważnie zaszkodzić. Minerały i skoncentrowane superfoods, takie jak aloes (należy zwrócić uwagę, by był to aloes drzewiasty, z którego produkuje się leki wzmacniające odporność) czy chlorella, warto przyjmować profilaktycznie przed sezonem grypowym, przyjmowaniem antybiotyku lub zgodnie z zaleceniami lekarza.
Osłabienie organizmu może mieć też związek z zakażeniami bakteryjnymi, grzybami i pasożytami. Taki organizm swoje zasoby energetyczne zużywa na walkę ze stanem zapalnym. Tu również mogą być pomocne superfoods, takie jak kurkuma o udowodnionych właściwościach przeciwzapalnych czy wyciąg z aloesu drzewiastego. W jednym z badań wyciąg z tego gatunku aloesu wykazał działanie przeciwdrobnoustrojowe w stosunku do bakterii m.in: Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus anginosus, Klebsiella pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Pseudomonas aeruginosa oraz drożdżaków Candida albicans. Był on również skuteczny w stosunku do wirusów grypy i paragrypy oraz wirusów wywołujących przeziębienia (rhinowirus, wirus Coxackie czy RSV). Do walki z grzybicą organizmu zazwyczaj niezbędne są antybiotyki. Przede wszystkim jednak po takie środki warto sięgać po konsultacji z lekarzem.
Zmiany stylu życia przy osłabieniu organizmu
Organizm ludzki dysponuje różnym poziomem energii. Zarówno na przestrzeni dnia, jak i tygodnia czy roku. Warto dać sobie przyzwolenie na okresową, mniejszą wydajność. Przy bezsenności, ciągłym rozbiciu i braku siły warto zdjąć z siebie część obowiązków. Cenne mogą być techniki relaksacyjne, takie jak pływanie, medytacja czy praca w ogrodzie.
Obecnie czas na relaks przez wiele osób uważany jest za stracony. Tymczasem tzw. „nicnierobienie’’ pozwala zregenerować mózg i odprężyć ciało. Organizm działający stale na najwyższych obrotach w końcu się zbuntuje, dlatego trzeba znaleźć czas na relaks. Przysłowie mówi, że jeśli nie masz teraz czasu na medytację, to oznacza, że najbardziej jej potrzebujesz. To odnosi się również do innych sposobów na relaks, jak spacer na świeżym powietrzu czy spędzenie czasu z przyjaciółmi.
Kiedy należy się niepokoić osłabieniem organizmu?
Warto niepokoić się, jeśli występuje:
- osłabienie organizmu po wyrwaniu zęba;
- osłabienie tylko lewej lub prawej strony organizmu;
- częste, nagłe osłabienia z zawrotami głowy lub krwotokami z nosa;
- temperatura organizmu stale obniżona do 35,5 stopni i mniej.
Przejściowe osłabienie organizmu zdarza się każdemu wczesną wiosną, zimą czy w czasie stresującego okresu w pracy. Trudno oczekiwać, aby przeprowadzka czy rozwód nie miały żadnego wpływu na organizm. W takiej sytuacji trzeba przygotować się na większe niż zwykle obciążenie i osłabienie organizmu. Tolerancja na stres i inne czynniki wywołujące osłabienie u każdego będzie indywidualna. Jeśli jednak trudna sytuacja trwa dłużej niż kilka tygodni, warto skonsultować się z lekarzem. W przypadku objawów fizycznych łatwo można pomylić brak siły w rękach czy zawroty głowy wywołane zwykłym osłabieniem z objawami poważnych schorzeń, czy zaburzeń neurologicznych.
A co z psychicznym osłabieniem organizmu?
Teoretycznie osłabienie psychiczne wywołane stresem czy zmartwieniami nie powinno być równie groźne, co objawy fizyczne. Tymczasem zgodnie z wynikami badań, ciągły stres sprawia, że zmniejszają się w organizmie rezerwy magnezu, co może prowadzić do niedoborów. Z kolei sposoby na radzenie sobie z przeciążeniem i stresem, takie jak niedosypianie i palenie papierosów, drenują rezerwy witaminy C w organizmie. Poza tym ciągła niechęć do wstania z łóżka i apatia mogą być również objawem depresji. Wszystko to sprawia, że długotrwałego, psychicznego osłabienia też nie należy ignorować i koniecznie trzeba skonsultować się wówczas ze specjalistą. Wyczerpanie, wypalenie czy przemęczenie bodźcami uznaje się za jedno z największych wyzwań współczesnych czasów, dlatego nie powinno być ignorowane i trzeba je traktować poważnie.
Lek. Michał Dąbrowski
Bibliografia:
- Agraval, Siła jest w tobie, Agrawal, 2010
- Urbańska, Zmęczenie życiem codziennym, UAM, 2010
- Duda, Zmęczenie jako współczesne zagrożenie cywilizacyjne, UR, 2017
- Łuba, Zawodowy kryzys: kilka słów o wypaleniu zawodowym i sposobach radzenia sobie z nim, 2015