Węzły chłonne (inaczej węzły limfatyczne) to bardzo ważny element naszego układu odpornościowego. Filtrują limfę i biorą udział w produkcji przeciwciał, które są nam potrzebne do zwalczania wirusów i innych drobnoustrojów. Powiększenie węzłów chłonnych oraz ich ból może świadczyć o wzmożonej pracy tych organów, która jest wywołana infekcją. Dziś podpowiadamy, jak rozpoznawać i co przyjmować na powiększone węzły chłonne.
Jak rozpoznać powiększone węzły chłonne?
Przede wszystkim należy zadać sobie pytanie: gdzie są węzły chłonne? Znajdują się w całym ciele, jednak w niektórych miejscach są łatwiejsze do zlokalizowania niż w pozostałych. Największe i najłatwiej wyczuwalne są:
- węzły chłonne szyjne (podżuchwowe i przyuszne),
- węzły chłonne pachowe,
- węzły chłonne pachwinowe.
Powiększonym węzłom chłonnym u człowieka towarzyszy przede wszystkim ból i opuchlizna. Tę ostatnią można zauważyć gołym okiem, spoglądając na daną osobę na wprost lub na siebie w lustrze. Jak zatem wyglądają powiększone węzły chłonne? Najłatwiejsza do zaobserwowania jest limfadenopatia szyjna (powiększenie węzłów chłonnych znajdujących się pod żuchwą oraz w okolicy uszu), która sprawia, że owal twarzy nieco się zmienia. Niekiedy różnica jest bardzo duża, innym razem dyskretna. W takich sytuacjach możemy wykonać proste badanie palpacyjne, polegające na uciskaniu miejsc występowania węzłów chłonnych na szyi, w okolicy podżuchwowej lub przyusznej. Powiększony węzeł chłonny w charakterystyczny sposób uwydatnia się na tle tkanek miękkich, stanowiąc twardy i obły element, łatwo wyczuwalny pod opuszkami palców.
Jakie są objawy zapalenia węzłów chłonnych?
Węzeł chłonny powinien mieć średnicę przypominającą ziarno grochu. Najczęściej jest niewyczuwalny pod skórą i nie ujawnia swojej obecności w żaden sposób. Spuchnięte węzły chłonne powiększają swoją średnicę nawet do kilku centymetrów, a przy tym wiążą się z szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości. Najczęściej występującymi z nich są:
- trudności w przełykaniu,
- gorączka i stany podgorączkowe,
- ból węzłów chłonnych,
- katar,
- nadmierna potliwość w nocy.
Częstą obserwacją jest to, że powiększone węzły chłonne występują tylko z jednej strony szyi. To powszechna reakcja organizmu, który na początku walki z infekcją angażuje tylko część zasobów w wytwarzanie potrzebnych przeciwciał. Niekiedy też da się zauważyć, że pojedynczy powiększony węzeł chłonny łączy się z kolejnymi, tworząc wraz z nimi dobrze wyczuwalne pod palcami skupisko. To również nie stanowi powodu do niepokoju, o ile węzły chłonne dają się przesuwać i nie sprawiają wrażenia, że są na stałe połączone z pozostałymi tkankami. W przeciwnym wypadku wskazana jest konsultacja z lekarzem, który z dużym prawdopodobieństwem zaleci wykonanie specjalistycznych badań krwi.
O czym świadczą powiększone węzły chłonne szyjne?
Są objawem toczącej się w organizmie infekcji. Węzły chłonne stanowią skupisko limfocytów i makrofagów. Kiedy do organizmu przedostają się bakterie, wirusy lub inne szkodliwe drobnoustroje, węzły chłonne rozpoczynają wzmożoną produkcję tych komórek układu odpornościowego. Zwykle jest to wywołane infekcją lub stanem zapalnym, które towarzyszą przeziębieniu lub grypie.
W rzadkich przypadkach ból węzłów chłonnych na szyi może być pierwszym sygnałem występowania poważnych problemów zdrowotnych. Objaw ten towarzyszy m.in. chorobom autoimmunologicznym (np. cukrzycy), endokrynologicznym (np. nadczynności tarczycy), a także chorobom spichrzeniowym i nowotworom. Z tego powodu nie należy ignorować bolących węzłów szyi.
Powiększone węzły chłonne u dziecka są nieco mniej niepokojącym objawem niż ma to miejsce w przypadku osoby dorosłej. Układ odpornościowy człowieka kształtuje się do około 12. roku życia, przez co mogą występować takie anomalie. W przypadku powiększonych węzłów chłonnych u dziecka należy w pierwszej kolejności zastosować baczną obserwację, a jeżeli objaw przez kilka kolejnych dni nie ustąpi, udać się na wizytę do lekarza rodzinnego.
Jak leczyć węzły chłonne?
Limfadenopatia ujawnia się najczęściej wówczas, gdy nasz organizm usiłuje zwalczyć niegroźną infekcję. W takich sytuacjach warto sięgnąć w pierwszej kolejności po sprawdzone i nieinwazyjne sposoby na przeziębienie. Leczenie domowe powiększonych węzłów chłonnych polega przede wszystkim na regularnym nawadnianiu gardła i wzmożonym dostarczaniu do organizmu witamin (np. w postaci tranu czy czosnku). Jeżeli jednak objawy nie ustąpią po kilku dniach, wskazane jest udanie się do lekarza, który może zadecydować o wdrożeniu antybiotyku. Pomoże to nie tylko zwalczyć infekcję, lecz także wyleczyć powiększone węzły chłonne szyjne, pachowe lub pachwinowe. W przypadku, gdy infekcja jest łagodna, doskonałe zastosowanie ma natomiast delikatniejsza forma leczenia farmakologicznego – leki na bazie naturalnych składników. Zawierają właściwą dla naszego organizmu dawkę witaminy C, a także wyciągi z leczniczych roślin, takich jak aronia czy aloes drzewiasty. Ten ostatni wykazuje szczególną skuteczność, ze względu na silne właściwości bakteriobójcze, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Regeneruje też błony śluzowe, dzięki czemu odczuwamy niemal natychmiastową ulgę przy infekcjach, które wiążą się z katarem. Ponadto aloes drzewiasty zawiera aminokwasy, sole mineralne, wielocukry, kwasy organiczne oraz stymulatory biogenne, które pomagają wrócić nam do równowagi po chorobie.
lek. Michał Dąbrowski