Ból podniebienia, swędzące i opuchnięte podniebienie to bardzo dokuczliwe dolegliwości powodujące dyskomfort przede wszystkim podczas jedzenia i przyjmowania płynów. Poparzone podniebienie, czy ból podniebienia wywołany urazem mechanicznym nie wymaga szerokiej diagnostyki. Jeżeli jednak przy bolącym podniebieniu dochodzą symptomy świadczące o stanie zapalnym, należy podjąć właściwe leczenie.
Ból podniebienia – przyczyny
Ból podniebienia bardzo często współwystępuje z chorobami gardła i migdałków podniebiennych. Ból podniebienia twardego może być spowodowany przez zapalenie podniebienia górnego, wówczas odczuwany jest silny ból przy przełykaniu. Dodatkowo infekcjom górnych dróg oddechowych oprócz bólu podniebienia towarzyszą takie objawy jak opuchlizna, swędzenie i pieczenie podniebienia.
Ból podniebienia, ból gardła po jednej stronie i powiększone węzły chłonne bez typowych objawów towarzyszących infekcji, może oznaczać rozwój choroby nowotworowej w obrębie szyi.
Ból podniebienia przy zębach, ból dziąseł i podniebienia wymaga szybkiej interwencji stomatologicznej, gdyż nieleczony stan zapalny jamy ustnej jest bardzo groźny dla całego organizmu.
Ból podniebienia – przyczyny:
- poparzenie podniebienia;
- uraz mechaniczny;
- wirusowe zapalenie gardła;
- grzybicze zapalenie gardła;
- bakteryjne zapalenie gardła;
- przewlekłe zapalenie gardła;
- przewlekłe ropne zapalenie gardła i migdałków podniebiennych;
- choroby zębów, dziąseł i przyzębia;
- mononukleoza zakaźna;
- choroby nowotworowe.
Poparzone podniebienie – co robić?
Oparzenie podniebienia to najczęstsza i najbardziej prozaiczna przyczyna, która powoduje ból podniebienia. Zbyt wysoka temperatura posiłku, może spowodować podrażnienie i uszkodzenie delikatnej błony śluzowej jamy ustnej. Wystarczy jeden kęs jedzenia lub łyżka gorącej zupy, aby spowodować oparzenie podniebienia. W miejscu, w którym doszło do poparzenia, widoczne jest zaczerwienione podniebienie i może powstać biały nalot. Dodatkowo zwykle dochodzi do poparzenia języka, dziąsła oraz objawów towarzyszących takich jak swędzenie i pieczenie.
Poparzone podniebienie zwykle nie wymaga interwencji lekarskiej, jednak sam proces gojenia trwa nawet kilka dni ze względu na regenerację uszkodzonej działaniem wysokiej temperatury powierzchni. Podrażnione i piekące podniebienie powoduje dyskomfort, odbiera przyjemność ze spożywania posiłków i jest bardzo wrażliwe na powstawanie dodatkowych uszkodzeń. Warto wówczas wprowadzić dietę lekkostrawną, papkowatą o temperaturze letniej lub pokojowej. Aby zminimalizować ból podniebienia przy jedzeniu, należy unikać twardych i chrupiących produktów jak np. chrupki, chipsy, bułki, chleb ze względu na ryzyko podrażnienia gojącej się błony śluzowej. Szczególną ostrożność należy także zachować podczas mycia zębów.
Ból podniebienia, a choroby gardła
Ból podniebienia i gardła powstały w wyniku infekcji, może mieć różne podłoże.
Bakteryjne zapalenie gardła to np. angina paciorkowcowa. W obrazie klinicznym choroby obserwuje się problem z przełykaniem śliny, ból podniebienia i gardła oraz powiększone migdałki, na których zbiera się nalot. Mogą pojawić się ropne czopy. Anginie towarzyszy też wysoka gorączka i dreszcze.
Infekcja wirusowa powodująca ból podniebienia i gardła to najczęściej przeziębienie lub grypa. Dodatkowo przy tych schorzeniach występuje nieżyt nosa, stan podgorączkowy lub gorączka.
Zakażenia o podłożu grzybiczym, które powodują ból podniebienia, gardła i migdałków najczęściej dotykają pacjentów z obniżoną odpornością. W grupie ryzyka są także osoby ze zdiagnozowaną cukrzycą, niedoborami witamin i minerałów, niedożywieniem białkowym oraz po przebytej antybiotykoterapii. Ból podniebienia twardego, ból podniebienia miękkiego, pieczenie podniebienia oraz charakterystyczny nalot w jamie ustnej to charakterystyczne cechy zakażenia grzybiczego.
Jak leczyć ból podniebienia?
Ból podniebienia i gardła, wraz ze wszystkimi objawami towarzyszącymi konkretnemu schorzeniu powinien być w pierwszej kolejności prawidłowo zdiagnozowany. Dzięki ustaleniu przyczyny dolegliwości bólowych można zastosować właściwą terapię, która przyniesie efekt w danej jednostce chorobowej.
W przypadku infekcji wywołanej bakterią należy wdrożyć antybiotykoterapię. W leczeniu chorób o podłożu wirusowym stosuje się leki przeciwwirusowe, a przy zakażeniu grzybiczym – preparaty przeciwgrzybicze.
Warto również wspomóc się stosowaniem pastylek do ssania oraz preparatów w formie spray’u o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
W przypadku wystąpienia infekcji, której towarzyszy stan zapalny mamy do czynienia z osłabieniem układu immunologicznego, gdyż organizm walczy z patogenem. Warto wówczas wesprzeć odporność stosując naturalne produkty lecznicze o działaniu immunomodulującym. Dobrze sprawdzi się zastosowanie leków zawierających wyciągi z takich roślin jak: aloes drzewiasty, jeżówka purpurowa i pelargonia afrykańska.
Lek. Michał Dąbrowski