Przeziębienie – objawy, leczenie, ile trwa i co pomaga?

Źle się czujesz, masz katar, boli cię głowa? Prawdopodobnie jesteś przeziębiony. Objawów przeziębienia może być wiele, a dolegliwość ta dotyczy wszystkich Polaków, a szczególnie dzieci, których organizmy nie są w stanie obronić się przed atakiem choroby. Sprawdź, jakie są objawy przeziębienia i jak powinno przebiegać leczenie.

Jak często chorują Polacy?

Jak wynika z badania przeprowadzonego na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna w dniach 31 sierpnia–3 września 2018 roku, 1/3 Polaków przeziębia się co najmniej 2 razy w roku. Zaledwie 6 proc. respondentów nie przeziębia się w ogóle, a 7 proc. musi walczyć z taką dolegliwością częściej niż 4 razy do roku. Prawie połowa badanych twierdzi, że są w stanie odróżnić przeziębienie od grypy i anginy. Jakie objawy przeziębienia powodują, że idziemy do lekarza? 47 proc. respondentów umawia się na wizytę, kiedy infekcja wywołuje gorączkę, a 40 proc., kiedy pojawia się ból gardła. Aż 90 proc. uczestników badania ma w swoich apteczkach leki na grypę i przeziębienie, a w tym 67 proc. leki przeciwbólowe, 62 proc.preparaty na przeziębienie lub grypę, 37 proc. pastylki na ból gardła, a 23 proc. spraye łagodząco-kojące. 30 proc. badanych nie chodzi z powodu przeziębienia do lekarza – leczą się samodzielnie. 68 proc. w przypadku stanów zapalnych gardła wybiera klasyczne tabletki do ssania.

Przyczyny przeziębienia

Przeziębienie zaliczane jest do pospolitych infekcji górnych dróg oddechowych, do których najczęściej dochodzi jesienią i zimą. Specjaliści oceniają, że za jego wywołanie odpowiada około 200 wirusów, z czego zdecydowanie najwięcej wynika z infekcji, do której doprowadził wirus rhinovirus. Wirusy zaliczane do tej grupy odpowiadają za około 50 proc. wszystkich zachorowań, a za 10–15 proc. odpowiadają koronawirusy. Często, infekcje wywołują wirusy grypy i grypy rzekomej, wirusy RSV, adenowirusy i enterowirusy. Po wniknięciu wirusa do organizmu choroba rozwija się w ciągu 1–2 dni, a jego wydalanie z organizmu trwa do 2 tygodni od wystąpienia objawów. Czy przeziębieniem można się zarazić? Niestety tak – najłatwiej o to w miejscach, gdzie przebywa wiele osób, np. w środkach komunikacji miejskiej. Z jakiego powodu dopada nas infekcja? Zakażenie dotyka przede wszystkim tych osób, które mają obniżoną odporność organizmu. Może ona wynikać z:

• przebywania w niewietrzonych pomieszczeniach – warto spać w temperaturze 19 stopni, a w ciągu dnia utrzymywać ją na poziomie około 21 stopni Celsjusza.
• nieodpowiedniego dopasowania ubioru do warunków pogodowych – przegrzanie lub wychłodzenie organizmu to bardzo prosty sposób na przeziębienie.
• przemęczenia – organizm, który jest przepracowany, nie zażywa odpowiedniej ilości snu, nie odpoczywa, jest szczególnie narażony na częste infekcje.
• nieodpowiedniej diety – powinna być ona bogata w witaminy i wartościowe składniki odżywcze. Jeśli głównie jadamy produkty przetworzone, często pijemy alkohol i palimy papierosy, to nie wpływa to pozytywnie na naszą odporność.
• braku aktywności fizycznej – David Nieman, profesor medycyny, udowodnił, że  wystarczy 1–2 godziny dziennie umiarkowanej aktywności, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób górnych dróg oddechowych o 1/3.

Żeby ograniczyć częstość występowania przeziębień, warto dbać o odporność organizmu, przede wszystkim u dzieci, które są bardziej narażone na infekcje niż dorośli.

Przeziębienie – objawy

Najczęściej przeziębiają się dzieci – chorują nawet kilka razy częściej niż dorośli. Odporność najmłodszych rośnie wraz z wiekiem, kiedy to ich układ immunologiczny stopniowo nabywa umiejętności do walki z coraz większą liczbą wirusów. Objawy, jakie mogą towarzyszyć przeziębieniu to:

• złe samopoczucie,
• ból głowy,
• stan podgorączkowy lub gorączka,
• kaszel suchy, a z czasem mokry,
• ból gardła,
• suchość w nosie i w gardle,
• wodnista wydzielina z nosa, która przechodzi w katar.

Ile trwa przeziębienie? Przebieg choroby uzależniony jest od organizmu. Najczęściej objawy przeziębienia są najbardziej nasilone w ciągu pierwszych 4 dni, a infekcja ustępuje po około 7 dniach, ale w pewnych przypadkach  może trwać nawet dwa razy dłużej. Pamiętaj, że choroby nie możesz pozostawić samej sobie i czekać, aż sama ustąpi – nieleczone przeziębienie może doprowadzić do poważnych problemów, w tym zapalenia oskrzeli czy płuc. Brak reakcji na chorobę może również skutkować przewlekłym suchym lub mokrym kaszlem.

Pamiętaj, aby nie popełnić błędów, kiedy pojawią się pierwsze objawy choroby. Może to doprowadzić do pogorszenia się objawów przeziębienia czy grypy:

• nie zażywaj antybiotyków – przeziębienie to infekcja wirusowa i antybiotyki nie pomogą. Ich zażycie, kiedy nie ma ku temu podstaw, może doprowadzić do pogorszenia stanu organizmu i wydłużenia czasu powrotu do zdrowia.
• odpoczywaj – jeśli pojawią się pierwsze objawy choroby, to zostań w domu – nie idź do pracy czy szkoły. Organizm potrzebuje odpoczynku. Z badania opisanego na łamach  „Archives of Internal Medicine” wynika, że osoby, które śpią krócej niż 7 godzin na dobę, zapadają na przeziębienia trzy razy częściej niż te, które śpią minimum 8 godzin.
• dbaj o nawodnienie organizmu – pij dużo ciepłych napojów, w tym również lekko słodkich, np. wody z miodem. Podczas infekcji możesz również używać nawilżacza powietrza.
• nie pij alkoholu – może on zmniejszać lub intensyfikować działanie leków.

Przebieg przeziębienia

Objawy przeziębienia pojawiają się w ciągu 1–2 dni po zarażeniu. Początkowo możesz mieć złe samopoczucie, może to być przeziębienie bez gorączki. Kolejnymi objawami będą pieczenie lub drapanie w nosie. Następnie może pojawić się chrypka, katar i ból gardła. Katar wodnisty, z czasem staje się gęstszy i może mieć nawet ropny charakter. W pierwszych dniach infekcji u chorego może pojawić się również stan podgorączkowy. Tego typu objawy utrzymują się przez 7 dni, a czasami nawet do 2 tygodni. W przypadku, gdy objawom towarzyszą gorączka, bóle stawów i mięśni, to możliwe, że zachorowaliśmy na grypę. Jeśli objawy choroby nasilają się, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, który zaleci odpowiednie lekarstwa na przeziębienie. Umów się na wizytę do specjalisty, jeżeli:

• pojawił się silny i nieustępujący ból głowy, zatok lub ucha,
• objawy utrzymują się od kilkunastu dni,
• występuje gorączka powyżej 38 stopni Celsjusza,
• infekcji towarzyszy męczący kaszel, który nie ustępuje.

Jak szybko wyleczyć przeziębienie?

W przypadku przeziębienia, należy stosować leki, które będą łagodzić jego objawy. Warto też zadbać o rozgrzanie organizmu:

• wypij gorącą herbatę z sokiem malinowym i cytryną,
• weź ciepłą kąpiel – do wody dodaj kilka kropli olejku eukaliptusowego lub sosnowego,

• ubierz się ciepło do snu.

Jak zwalczyć przeziębienie? Żaden z dostępnych leków nie przerwie choroby, może jedynie doprowadzić do złagodzenia jej objawów. Wybieraj produkty adekwatnie do dolegliwości. Jeśli:

• masz zatkany nos i katar – ulgę mogą przynieść inhalacje lub leki donosowe. Warto również brać pod uwagę produkty, w których znajduje się sól fizjologiczna.
• boli cię gardło – pomogą ci tabletki/pastylki do ssania, które kupisz w każdej aptece bez recepty. Rozwiązaniem może być również płukanie gardła roztworami soli, wyciągiem z szałwii czy rumianku.
• doskwierają ci bóle głowy lub gorączka – wybierz lek przeciwbólowy. Jeśli nie odczuwasz efektów zażycia lekarstwa, to sprawdź, czy pożądany skutek przyniesie lek o innym składzie.

Rośliny i zioła na przeziębienie

W walce z przeziębieniem pomagają również leki roślinne, które działają napotnie, przeciwzapalnie i wspierają układ immunologiczny. W leczeniu może pomóc:

• czosnek – źródło witamin i składników mineralnych, od wieków uważany za bardzo dobry środek leczniczy. Wzmacnia odporność organizmu, działa odkażająco,
• lipa – napar z lipy działa przeciwzapalnie i napotnie,
• pelargonia afrykańska – została przebadana pod kątem łagodzenia objawów infekcji oraz hamowania mnożenia się wirusów,
• aloes drzewiasty – wspomaga naturalne siły odpornościowe organizmu, dzięki czemu infekcje przebiegają łagodniej i trafiają się rzadziej,  
• jeżówka – kuracja z jeżówki wzmacnia odporność, a także powoduje, że organizm łatwiej sobie radzi z infekcjami wirusowymi.
• szałwia i rumianek – wyciągi z liści szałwii lekarskiej oraz z koszyczków rumianku działają korzystnie przy bólu gardła. Rumianek działa przeciwzapalnie, a szałwia ma również właściwości antyseptyczne i ściągające.
• czarny bez – zarówno owoc jak i kwiat posiadają cenne właściwości. Wpływają na wzrost odpornosci organizmu oraz ułatwiają walkę z wirusami.

Pamiętaj, że najważniejsze jest to, abyś nie pozwolił na rozwój przeziębienia. Dlatego kurację należy rozpocząć już przy pierwszych objawach przeziębienia. Jest to bardzo istotne dla zahamowania rozwoju choroby i łagodzenia jej przebiegu. Dlatego nie czekaj – jeśli zauważysz pierwsze symptomy musisz podjąć działania, dzięki którym dolegliwości związane z chorobą nie będą dla ciebie tak dotkliwe.

lek. Michał Dąbrowski