Humoralna reakcja immunologiczna, czyli tzw. odporność humoralna, to zestaw różnych czynności, które wykonuje nasz organizm w momencie wystąpienia realnego zagrożenia chorobą. Ogólnie rzecz ujmując, działanie układu odpornościowego przebiega tak, że organizm człowieka zaczyna produkować przeciwciała, dzięki którym podejmuje walkę z drobnoustrojem. Następuje szereg działań, które jeśli zachodzą poprawnie, to pozwalają organizmowi skutecznie zwalczyć zagrożenie i nie doprowadzić do zachorowania. Jakie dokładnie są te czynności układu odpornościowego?
Ważnymi zagadnieniami w szeroko pojmowanej odporności organizmu są: odporność humoralna i odporność komórkowa. Warto poznać je, aby móc dokładnie zrozumieć, jak nasz organizm broni się przed zachorowaniem.
Czym jest odporność humoralna?
Odporność humoralna zaliczana jest do tzw. odporności swoistej organizmu. Zanim zacznie działać, to uruchamia się zupełnie inna, pierwsza odpowiedź – nieswoista. Jakie są między nimi różnice i dlaczego to właśnie odporność swoista jest tak bardzo ważna?
Odporność nieswoista i swoista – charakterystyka i różnice
W sytuacji, w której pojawia się zagrożenie złapania infekcji, organizm uruchamia reakcję immunologiczną. Pierwszym w zasadzie wyprzedzającym ją etapem jest odporność nieswoista, czyli neutralizacja działania groźnego patogenu. Odporność nieswoista to konkretne cechy organizmu, które wpływają na możliwość obronienia ciała człowieka przez złapaniem infekcji. Obrazując to na przykładzie, jest to np. bariera skórna, zapobiegająca w sposób mechaniczny wniknięciu patogenu do wnętrza organizmu, czy pot, który ma kwaśny odczyn zabijający niektóre bakterie. Odpornością nieswoistą są także błony śluzowe i znajdujące się w nich enzymy.
Zupełnie inaczej działa odpowiedź humoralna, czyli odporność swoista. Jest drugim obrońcą, który zaczyna działać, gdy pierwszy zawiedzie, czyli nie zwalczy patogenu. Wtedy do gry wchodzą limfocyty pomocnicze, które oceniają czy właściwa reakcja immunologiczna jest w danym przypadku w ogóle potrzebna, czyli diagnozują, czy dany patogen dostający się do organizmu ma obcy antygen (cechę charakterystyczną danej komórki) czy wręcz przeciwnie – to antygen własny danego organizmu, a tym samym całkowicie bezpieczny. W razie wykrycia zagrożenia następuje właściwa reakcja immunologiczna, czyli tzw. odpowiedź immunologiczna humoralna.
Rozpoznanie obcego antygenu – do gry wchodzi odpowiedź humoralna!
Gdy limfocyty pomocnicze rozpoznają antygen jako obcy, to pojawia się tzw. odpowiedź komórkowa, której celem jest zabicie groźnych komórek, czyli patogenów. To idealna sytuacja, w której nie następuje rozwój choroby, ponieważ organizm sam już sobie poradził z problemem.
Co zrobić, gdy odpowiedź humoralna i komórkowa szwankują?
Nie zawsze odpowiedź humoralna i komórkowa działa jak w powyższym schemacie, czyli w sposób idealny. Nie zawsze są nas w stanie uchronić przed zachorowaniem. Na świecie jest wiele osób, których odpowiedź humoralna i komórkowa nie działają tak jak powinny. Wtedy organizm traci odporność, czyli staje się bardziej podatny na różnego rodzaju infekcje. Czasami odporność humoralna zostaje zniszczona przez działanie silnych leków. Czasami ten proces nie przebiega poprawnie przez alergie, w trakcie których ciało człowieka uznaje bezpieczne substancje za szkodliwe i zupełnie niepotrzebnie reaguje na nie tzw. reakcją alergiczną, czyli także nie działa poprawnie. U takich osób warto skupić się na tym, jak skutecznie poprawić ich odporność, aby wzmocnić pracę całego układu immunologicznego.
Skuteczne sposoby na wzmocnienie osłabionej odporności
Jak widać, powyższe działanie układu immunologicznego nie zawsze zachodzi w sposób idealny. Szczególnie gdy z różnych przyczyn w danym momencie nasza odporność jest obniżona. Warto na to zwracać uwagę w każdym momencie, a szczególnie w okresie jesienno-zimowym i starać się robić wszystko, aby ją wzmocnić. Chcąc podnieść swoją odporność, dobrze jest prowadzić zdrowy styl życia (odpowiednia dieta, codzienna dawka ruchu, odpowiednia ilość snu, przestrzeganie zasad higienicznych) oraz przyjmować leki stymulujące układ immunologiczny – warto stosować te, które zawierają wodny wyciąg z aloesu drzewiastego, pelargonię afrykańską czy jeżówkę purpurową.
Znając ogólny sposób działania naszego układu immunologicznego, łatwiej nam zrozumieć jak ważną rolę pełni w naszym organizmie. Weźmy to sobie do serca i odpowiednim sposobem życia pomagamy mu w jak najlepszej pracy, aby w efekcie móc znacząco ograniczyć ilość chorób i infekcji, na które zapadamy.
Lek. Michał Dąbrowski